Komentar presude br. 39131 iz 2023. godine: DASPO i mere prevencije sportskog nasilja
Nedavna presuda br. 39131 od 18. aprila 2023. godine pokrenula je važna pitanja u vezi sa primenom mera za sprečavanje nasilja na sportskim manifestacijama, posebno u pogledu produženja trajanja DASPO-a (Zabrana pristupa mestima održavanja sportskih manifestacija). Ovaj članak ima za cilj da analizira pravne implikacije presude, razjašnjavajući značenje uključenih pojmova i principa.
Normativni kontekst DASPO-a
DASPO, uveden zakonom br. 401 iz 1989. godine, ključni je instrument za obezbeđivanje bezbednosti tokom sportskih događaja. Predviđa izricanje zabrane pristupa mestima na kojima se takve manifestacije održavaju licima koja se smatraju opasnim. Predmetna presuda pojašnjava da, da bi se primenilo produženje trajanja DASPO-a, neophodno je da je primalac već dobio administrativni DASPO.
- Administrativni DASPO izdaje se pre bilo kakve sudske presude.
- Sudski DASPO primenjuje se kao sporedna kazna, ali sam po sebi nije dovoljan da opravda produženje.
Odredba presude
Mere usmerene na sprečavanje nasilja na sportskim manifestacijama - Zabrana pristupa mestima na kojima se održavaju takve manifestacije (tzv. DASPO) - Produženje njegovog trajanja u skladu sa čl. 6, stav 5, zakona br. 401 iz 1989. godine - Neophodnost prethodnog administrativnog DASPO-a - Postojanje - Dovoljnost prethodnog sudskog DASPO-a - Isključenje - Razlozi. U pogledu mera usmerenih na sprečavanje nasilja na sportskim manifestacijama, za produženje zabrane pristupa mestima na kojima se održavaju takve manifestacije (tzv. DASPO) povećanjem njegovog trajanja, neophodno je da je prethodno, u odnosu na primaoca takvog akta, izdat administrativni DASPO iz čl. 6, stav 2, zakona od 13. decembra 1989. godine, br. 401, jer nije dovoljno da je, u odnosu na navedenog, prethodno izrečena, povodom njegove osude, neobična sporedna kazna sudskog DASPO-a, iz čl. 6, stav 7, citiranog zakona. (U obrazloženju, Sud je precizirao da na ovakvo tumačenje upućuju, s jedne strane, odredba čl. 6, stav 5, drugi deo, zakona br. 401 iz 1989. godine, koja, uređujući produženje, izričito upućuje na lica koja su već primila administrativni DASPO, sa odredbom koja, utičući na slobodu kretanja, zaštićenu čl. 16. Ustava, nije podložna analogiji "in malam partem" i, s druge strane, različita pravna priroda i različiti uslovi primene ova dva instituta).
Sud je, dakle, utvrdio da se produženje trajanja DASPO-a ne može primeniti u odsustvu prethodnog administrativnog DASPO-a. Ovo je ključna tačka, jer pojašnjava razliku između ova dva tipa DASPO-a i naglašava važnost administrativnog postupka u proceni rizika po javnu bezbednost.
Zaključak
Zaključno, presuda br. 39131 iz 2023. godine predstavlja važno pojašnjenje u vezi sa merama prevencije sportskog nasilja i uslovima za produženje DASPO-a. Ponavlja da administrativni DASPO mora prethoditi bilo kakvoj sudskoj intervenciji produženja, naglašavajući zaštitu slobode kretanja, osnovnog principa utvrđenog našim Ustavom. Ovaj pristup ne samo da štiti prava pojedinaca, već doprinosi i pravednijem i proporcionalnijem upravljanju bezbednošću na sportskim događajima.
