Poreska sposobnost PDV-a u operacijama spajanja sa leveraged buy out-om: komentar na presudu br. 22608 iz 2024.

Presuda br. 22608 od 9. avgusta 2024. godine, koju je donela Kasacioni sud, nudi važno pojašnjenje u vezi sa poreskom sposobnošću poreza na dodatu vrednost (PDV) za operacije spajanja sa leveraged buy out-om (LBO). Ova vrsta operacije predstavlja strategiju akvizicije u kojoj investitor koristi kombinaciju duga i sopstvenog kapitala za sticanje ciljne kompanije. Odluka Suda postavlja fundamentalna pitanja za uključene kompanije, pojašnjavajući neophodne uslove da bi se PDV koji je plaćen mogao odbiti.

Normativni kontekst

Prema članovima 19. i sledećim D.P.R. br. 633 iz 1972. godine, poreska sposobnost PDV-a je dozvoljena pod uslovom da poreski obveznik poseduje status obveznika i da su kupljena dobra i usluge korišćeni za operacije koje podležu PDV-u. Sud je ispitao specifičnu situaciju u kojoj je kompanija-vozilo, stvorena za sticanje ciljne kompanije, naručila konsultantske usluge bez ostvarivanja prava na odbitak PDV-a. Sud je utvrdio da su takvi troškovi ionako bili povezani sa budućom ekonomskom aktivnošću kompanije-vozila.

Princip koji je utvrdio Sud

Operacija tzv. „merger leveraged buy out“ – Poreska sposobnost PDV-a – Uslovi – Činjenično stanje. U vezi sa operacijom tzv. merger leveraged buy out, porez na dodatu vrednost koji je dužan ili plaćen od strane tzv. kompanije-vozila, ako je povezan sa kupovinom dobara i usluga namenjenih realizaciji operacije sticanja tzv. ciljne kompanije, poreski je sposoban u smislu čl. 19. i sl. D.P.R. br. 633 iz 1972. pod uslovom da kompanija koja je rezultat spajanja poseduje status poreskog obveznika čiji porez želi da odbije i da su kupljena dobra i usluge korišćeni od strane tog poreskog obveznika u funkciji sopstvenih operacija koje podležu PDV-u.

Sud je ukazao da je u konkretnom slučaju sticanje ciljne kompanije trebalo smatrati pripremna operacija u odnosu na ekonomsku aktivnost koja bi se vršila nakon sticanja. To znači da su troškovi nastali za sticanje akcija priznati kao neophodni za konkretno pokretanje delatnosti kompanije-vozila, čime je ona postala poreski obveznik u smislu PDV-a.

Praktične implikacije presude

Implikacije ove presude mogu se sažeti u sledeće tačke:

• Kompanije-vozila mogu odbiti PDV plaćen za kupovine povezane sa operacijama sticanja, pod uslovom da su namenjene budućoj ekonomskoj aktivnosti.
• Ključno je da preduzeća pažljivo prate troškove i osiguraju da su direktno povezani sa oporezivim operacijama.
• Odluke Kasacionog suda su obavezujuće i mogu uticati na strategije akvizicija i poreska planiranja kompanija.

Zaključci

Presuda br. 22608 iz 2024. godine predstavlja važan korak napred u razumevanju poreske sposobnosti PDV-a u operacijama spajanja sa leveraged buy out-om. Kompanije moraju obratiti pažnju na to kako upravljaju troškovima povezanim sa takvim operacijama, jer poreska sposobnost može značajno uticati na njihov poreski položaj. Sud je pojasnio da troškovi nastali ne samo da moraju biti dokumentovani, već moraju i pokazati direktnu vezu sa budućim operacijama, kako bi kompanije mogle da iskoriste odbitak PDV-a.