Modalna donacija i oporezivanje: komentar Rešenja br. 8875 iz 2024.

Nedavno Rešenje br. 8875 od 4. aprila 2024. godine, koje je doneo Kasacioni sud, pokrenulo je važna pitanja u vezi sa prirodom modalne donacije i njenim oporezivanjem. Ova presuda se uklapa u složen normativni kontekst, gde je razlika između donacije i prihoda ključna za pravilnu primenu poreza. Stoga, analizirajmo sadržaj ovog rešenja i njegove implikacije.

Kontekst odluke

Pravno pitanje kojim se Sud bavio odnosilo se na slučaj u kojem je majka izvršila donaciju preduzeća sinu, namećući mu, međutim, obavezu da uplati određeni iznos ocu. Ova situacija je dovela do spora oko oporezivosti iznosa isplaćenih trećem licu, koji su, prema osporenoj presudi, smatrani prihodima sličnim prihodima od zaposlenja, u smislu člana 50. T.U.I.R.

Generalno. Modalna donacija u korist određenog trećeg lica predstavlja dvostruku donaciju, jednu izvršenu u korist primaoca donacije i drugu u korist korisnika, koja ostvaruje imovinsko obogaćenje potonjeg kroz materijalno posredovanje primaoca donacije, tako da iznosi isplaćeni trećem licu na ime ispunjenja tereta ne mogu biti kvalifikovani u poreske svrhe kao prihodi slični prihodima od zaposlenja koji se oporezuju prema čl. 50. T.U.I.R. (U konkretnom slučaju, Kasacioni sud je ukinuo osporenu presudu koja je, u vezi sa donacijom preduzeća od strane majke sinu sa predviđenim teretom da periodično isplaćuje iznos u korist oca, smatrala oporezivim prema pomenutoj normi periodičnu naknadu isplaćenu trećem licu, bez procene liberalne prirode modalne odredbe koja proizilazi iz samog akta donacije).

Liberalna priroda modalne donacije

Sud je pojasnio da, u slučaju modalne donacije, dolazi do dvostruke donacije: jedne u korist primaoca donacije i jedne u korist korisnika. Ova razlika je fundamentalna jer podrazumeva da se iznosi isplaćeni trećem licu, na ime ispunjenja tereta, ne mogu smatrati prihodima od zaposlenja. Odluka se zasniva na principima građanskog prava, posebno na članovima 769. i 793. Građanskog zakonika, koji uređuju donaciju i njene modalitete.

• Modalna donacija stvara imovinsko obogaćenje za korisnika.
• Iznosi isplaćeni za ispunjenje tereta ne podležu oporezivanju kao prihodi od rada.
• Sud je ukinuo osporenu presudu, smatrajući da liberalna priroda donacije nije procenjena.

Zaključak

Zaključno, Rešenje br. 8875 iz 2024. godine predstavlja važno pojašnjenje u vezi sa modalnom donacijom i njenim oporezivanjem. Kasacioni sud je ponovio potrebu da se uzme u obzir liberalna priroda donacija, izbegavajući neprikladna izjednačavanja sa prihodima od zaposlenja. Ova presuda pruža dragoceno uputstvo za pravne stručnjake i poreske obveznike, označavajući značajan korak u zaštiti prava primalaca donacija i korisnika.