Vendimi nr. 18792 i datës 20 dhjetor 2022, i depozituar më 4 maj 2023, përfaqëson një vendim të rëndësishëm të Gjykatës së Kasacionit në çështjet e falimentimit dhe provave dokumentare. Ai fokusohet në përdorimin e deklaratave të bëra te kuratori i falimentimit nga persona me kombësi të huaj dhe nevojën për një interpret ose përkthyes në këto kontekste. Ky temë është me rëndësi të veçantë, duke marrë parasysh ndërkombëtarizimin e tregtisë dhe rritjen e ndërveprimeve midis subjekteve të kombësive të ndryshme.
Gjykata shqyrtoi nëse deklaratat e dhëna nga një administratore e një shoqërie të falimentuar, me kombësi të huaj, mund të konsideroheshin të përdorshme pavarësisht vështirësisë së saj për t'u shprehur në italisht. Në veçanti, gjykatësi theksoi se deklaratat e bëra te kuratori i falimentimit nuk i nënshtrohen të njëjtave rregulla si aktet procedurale sipas kodit të procedurës penale dhe civile. Sipas Gjykatës, dispozitat e neneve 122 dhe 123 të kodit të procedurës civile kanë të bëjnë vetëm me aktet procedurale në kuptimin e ngushtë, duke përjashtuar kështu nevojën për një interpret në këtë kontekst specifik.
Deklaratat e bëra te kuratori nga një person që nuk flet italisht - Caktimi i një interpreti ose përkthyesi - Nevoja - Përjashtimi - Arsyeja - Rasti konkret. Deklaratat e bëra te kuratori i falimentimit, pasi merren jashtë procedurës, nuk i nënshtrohen normave të kodit të procedurës penale për përkthimin e akteve, as nuk mund të zbatohet, në lidhje me to, ajo që parashikohet nga nenet 122 dhe 123 të kodit të procedurës civile për caktimin e interpretit dhe përkthyesit, pasi këto norma kanë të bëjnë me aktet procedurale në kuptimin e tyre të drejtë dhe gjithashtu me dokumentet e paraqitura nga palët. (Në zbatim të parimit, Gjykata refuzoi kundërshtimin e papërdorshmërisë së deklaratave të bëra te kuratori, pa ndihmën e një interpreti, nga administratorja e falimentuarës, një person me kombësi të huaj, e cila, megjithëse kuptonte italisht, shprehej me vështirësi dhe ishte asistuar, gjatë dëgjimit, nga avokati i saj mbrojtës).
Gjykata më pas ritheksoi se, pavarësisht vështirësisë shprehëse të subjektit, kuptimi i saj i gjuhës italiane dhe prania e avokatit bënë që deklaratat e saj të ishin të vlefshme. Ky qasje thekson një dallim të rëndësishëm midis akteve procedurale dhe deklaratave të bëra në kontekste joformale, si ai i kuratorit të falimentimit.
Vendimi nr. 18792 i vitit 2022 përfaqëson një hap të rëndësishëm përpara në kuptimin e dinamikave të deklaratave të bëra te kuratori i falimentimit. Ai sqaron se, në kontekste jo-procedurale, normat për përkthimin dhe interpretimin nuk zbatohen, me kusht që palët e përfshira të mund të garantojnë gjithsesi një komunikim efektiv dhe të qartë. Ky parim mund të ketë rëndësi edhe në fusha të tjera të së drejtës, duke kontribuar në një fleksibilitet më të madh në procedurat që përfshijnë subjekte të huaja dhe deklaratat e tyre.