Vendimi i fundit nr. 15069 i datës 26 tetor 2023, i lëshuar nga Gjykata e Kasacionit, ka nxjerrë në pah një temë kruciale në të drejtën penale: e drejta për përkthim për të akuzuarit që nuk njohin gjuhën italiane. Ky aspekt është me rëndësi themelore, pasi garanton respektimin e të drejtave themelore të individëve të përfshirë në procedimet penale.
Gjykata u mor me rastin e një të akuzuari, T. N., i cili nuk fliste italisht. Vendimi sqaron se, në rastin e një urdhri për masë paraburgimi të lëshuar ndaj një të pandehuri ose të akuzuari aloglot, është e detyrueshme të sigurohet një përkthim brenda një afati të arsyeshëm. Mungesa e një përkthimi të tillë mund të çojë në pavlefshmërinë e vetë urdhrit, sipas dispozitave të kombinuara të neneve 143 dhe 292 të Kodit të Procedurës Penale.
Urdhri që cakton një masë personale paraburgimi - I akuzuari ose i pandehuri aloglot - Detyrimi për përkthim brenda një afati të arsyeshëm - Shkelja - Pasojat. Në çështjen e masave personale paraburgimi, urdhri i paraburgimit i lëshuar ndaj një të pandehuri ose të akuzuari aloglot, nëse është tashmë e qartë se ky i fundit nuk njeh gjuhën italiane, është i prekur, në rast mungese përkthimi, nga pavlefshmëria sipas dispozitave të kombinuara të neneve 143 dhe 292 të Kodit të Procedurës Penale. Nëse, nga ana tjetër, nuk është tashmë e qartë se i akuzuari ose i pandehuri aloglot nuk njeh gjuhën italiane, urdhri i paraburgimit i papërkthyer i lëshuar ndaj tij është i vlefshëm deri në momentin kur rezulton mungesa e njohjes së gjuhës së përmendur, gjë që sjell detyrimin e përkthimit të vendimit brenda një afati të arsyeshëm, shkelja e të cilit përcakton pavlefshmërinë e të gjithë sekuencës së akteve procedurale të kryera deri në atë moment, duke përfshirë edhe urdhrin e paraburgimit.
Ky vendim jo vetëm që sqaron detyrimin e përkthimit, por gjithashtu thekson pasojat e shkeljes së tij. Gjykata ka vendosur se, nëse nuk është tashmë e qartë se i akuzuari nuk njeh italisht, urdhri mbetet i vlefshëm. Megjithatë, nëse kjo njohje vërtetohet më vonë, përkthimi bëhet i detyrueshëm dhe mungesa e tij sjell pavlefshmërinë e akteve procedurale të kryera deri në atë moment.
Në përfundim, vendimi nr. 15069 i vitit 2023 përfaqëson një hap të rëndësishëm përpara në mbrojtjen e të drejtave të të akuzuarve në sistemin penal italian. Ai thekson rëndësinë e sigurimit që çdo individ, pavarësisht nga njohja e tij gjuhësore, të ketë akses në një proces të drejtë dhe të barabartë. Përkthimi nuk është vetëm një formalitet, por një e drejtë themelore që duhet të respektohet për të garantuar legjitimitetin e procedimeve penale.