Komentar presude br. 24220 iz 2023. o dečijoj pornografiji i interpretativnom ukidanju
Presuda br. 24220 od 22. februara 2023. godine, objavljena 6. juna 2023. godine, nudi važan osvrt na temu dečije pornografije i tumačenje krivičnog zakona u odnosu na temeljna prava. Konkretno, Kasacioni sud pojašnjava neke ključne aspekte u vezi sa tumačenjem člana 600-ter Krivičnog zakonika, koji reguliše proizvodnju pedopornografskog materijala, pozivajući se na prethodnu presudu Ujedinjenih odeljenja br. 51815 iz 2018. godine.
Pravni kontekst interpretativnog ukidanja
Kasacioni sud, presudom br. 24220, bavi se temom interpretativnog ukidanja, pravnim konceptom koji se odnosi na mogućnost promene tumačenja zakona od strane sudstva. U ovom konkretnom slučaju, raspravlja se o tome da li izmena tumačenja sastavnog elementa krivičnog dela dečije pornografije, uvedena presudom br. 51815 iz 2018. godine, može povrediti zabranu retroaktivnosti "in malam partem" (na štetu optuženog) sadržanu u članu 7 Evropske konvencije o ljudskim pravima (ECHR).
Dečija pornografija - Proizvodnja pedopornografskog materijala - Presuda Ujedinjenih krivičnih odeljenja br. 51815 iz 2018. - Interpretativno ukidanje "in malam partem" - Isključenje - Razlozi. U pogledu proizvodnje pedopornografskog materijala iz člana 600-ter, stav prvi, tačka 1, Krivičnog zakonika, mora se isključiti da, nakon presude Ujedinjenih odeljenja br. 51815 iz 2018. godine, prema kojoj nije potrebno postojanje konkretnog rizika od širenja takvog materijala radi postojanja krivičnog dela, bude povređen član 7 ECHR koji, u tumačenju Evropskog suda za ljudska prava, propisuje zabranu interpretativnog ukidanja "in malam partem", budući da je navedeni hermeneutički rezultat bio razumno predvidljiv u vreme izvršenja dela, s obzirom na brz razvoj tehnologije koja služi prenosu podataka na "webu".
Implikacije presude
Presuda br. 24220 iz 2023. godine pojašnjava da, suočeni sa brzim razvojem tehnologija i njihovim uticajem na širenje sadržaja, procena krivičnog dela proizvodnje pedopornografskog materijala mora ostati ukorenjena u objektivnim i predvidivim kriterijumima. Ovaj pristup ne samo da garantuje pravnu sigurnost, već štiti i prava optuženog, izbegavajući nepovoljna retroaktivna tumačenja. Važno je naglasiti da je Sud ponovio važnost ravnoteže između suzbijanja teških krivičnih dela kao što je dečija pornografija i zaštite temeljnih prava, kao što je pravo na pravično suđenje.
- Normativni referentni podaci: Ustav član 25
- Krivični zakonik član 2
- Krivični zakonik član 600-ter
- Evropska konvencija o ljudskim pravima član 7
Zaključci
Zaključno, presuda br. 24220 iz 2023. godine predstavlja važan korak napred u razumevanju krivičnog dela dečije pornografije i njegovih pravnih implikacija. Kasacioni sud je svojom odlukom potvrdio važnost pravnog tumačenja koje poštuje prava pojedinca, istovremeno zadržavajući čvrstu osudu krivičnih ponašanja. Jasnoća koju je Sud pružio pomaže u definisanju stabilnijeg pravnog okvira, sposobnog da se nosi sa izazovima koje postavlja kontinuirani tehnološki razvoj.
